Wacht niet met OZL bij een chronisch zieke kleuter

Meestal werk je met zieke kinderen die in Nederland geboren zijn, maar het kan ook voorkomen dat een ‘nieuwkomer’ (of ’ vluchtkind’) met een chronische ziekte extra hulp nodig heeft. Zo konden we onlangs de school helpen van Yael* , een vluchtkind uit Syrie met ernstig nierfalen. Dorry Sleutels, Consulent OZL bij Marant vertelt.

“Yael is een kleuter die al zijn hele leven nierproblemen heeft. Al tijdens de zwangerschap werd duidelijk dat hij nierfalen had. Zijn ouders zijn gevlucht uit Syrië en kwamen na een lange reis in Nederland aan. Sinds Yael in Nederland is, krijgt hij drie keer per week nierdialyse. De andere twee dagen van de (werk)week gaat hij gewoon naar school. Hij zit in een speciale schakelklas voor vluchtkinderen om zo snel mogelijk de taal te leren.

Steriel spelen

In het ziekenhuis krijgt Yael per dag één uur les aan bed. Ook komt er een pedagogisch medewerker langs die een spelletje met hem doet. Dat aanbod is het maximale wat in Nederland op de nierdialyse aan onderwijs geboden wordt. De bewegingsruimte van Yael is dan beperkt: hij ligt op bed en de omgeving moet steriel zijn. Dat is niet ideaal voor een kleuter: ontdekkend leren (met bladeren, zand, water en een bouwhoek) zit er niet in. Op de dagen dat Yael naar school gaat, wil hij dolgraag met heel zijn lijf leren, zoals elke kleuter. Hij zit dan te popelen om te spelen, ook met de andere kinderen. Dat kan op de nierdialyse ook niet.

Samen observeren

De leerkracht van Yael merkte dat Yael tekort kwam in het aanbod dat ze kon bieden in haar klas vol nieuwkomers en besloot OZL in te schakelen. Omdat ernstig nierfalen een chronische ziekte is totdat er ooit een niertransplantatie komt, heb ik direct geadviseerd om een zorgarrangement aan te vragen. Dat vond school ook een goed idee, maar ze vroegen me ook om samen met hen te kijken waar Jan precies stond in zijn ontwikkeling en waar de extra ondersteuning op ingezet zou moeten worden. Heel prettig was dat school gebruik maakt van KIJK, een digitaal ontwikkelingsvolgsysteem voor alle ontwikkelingsgebieden. Samen met de leerkracht hebben we Yael geobserveerd bij activiteiten in alle ontwikkelingsgebieden en de bevindingen in KIJK geregistreerd. Op basis daarvan hebben we een zorgarrangement aangevraagd: we wisten toen precies op welke gebieden er achterstand was en waar extra ondersteuning nodig was zodat de ontwikkeling van Yael voldoende gestimuleerd wordt.

Yael heeft bijvoorbeeld veel interactief taalonderwijs nodig; activiteiten die het gebruik van taal ontlokken zoals werken met de verteltafel. Ook viel op dat hij zat te popelen om te spelen; vooral met andere kinderen samen. In het ziekenhuis werkt hij natuurlijk alleen met volwassenen. Daarnaast kwam uit het onderzoek dat Yael nog niet zo houdt van activiteiten met fijne motoriek. Ook daar wordt nu spelenderwijs meer aandacht aan besteed.”

Je hoeft het niet alleen te doen

De leerkracht van Yael heeft nu extra handen in de klas om Yael in een klein groepje extra ondersteuning te bieden, maar ze had de hulpvraag al veel eerder mogen stellen. Dorry: “Vanaf het moment dat een kind met een chronische zorgbehoefte op een school wordt aangemeld, heeft de school recht op ondersteuning. In het geval van Yael werd OZL ‘pas’ in groep 2 aangevraagd. Juist bij de kleuters kan extra ondersteuning zo belangrijk zijn. Schroom als school dus niet om OZL in te schakelen; we bieden ondersteuning op maat en helpen bij de aanvraag van een zorgarrangement als dat nodig blijkt. Je hoeft het niet alleen te doen!”

Een nieuwe nier!

En hoe is het nu met Yael? “Heel goed! Ik kreeg pas het goede nieuws te horen dat hij zeer binnenkort een nieuwe nier krijgt. Daarna zal hij nog even teruggaan naar de schakelklas, de klas met de andere vluchtkinderen, maar de verwachting is dat hij vervolgens kan doorstromen naar het reguliere onderwijs. Mede dankzij OZL is zijn achterstand beperkt gebleven.”

Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen (OZL) biedt altijd maatwerk

Als je ziek bent, lijkt alles in je leven te veranderen. Even geen patiënt maar gewoon leerling zijn, is dan heel prettig. Wij helpen leerlingen, hun ouders en scholen bij de invulling van het onderwijs als een leerling ziek is. Afhankelijk van de vraag kan ondersteuning worden geboden. Het traject zal daarbij maximaal drie maanden duren. Natuurlijk is het altijd maatwerk: je kunt niet van tevoren voorspellen hoelang een leerling ziek zal zijn en de behoefde aan ondersteuning kan ook veranderen. Bij een chronische aandoening helpen we bij de aanvraag van een zorgarrangement.

De dienstverlening OZL kan het volgende inhouden:

  • Scholen en ouders begeleiden in het omgaan met de zieke leerling en contacten onderhouden met betrokkenen rond de zieke leerling en de behandeling.
  • Opstellen van een zorgplan op maat voor de zieke leerling met daarin opgenomen welke onderwijskundige begeleiding wordt ingezet.
  • Advisering van scholen over medicijngebruik en medische handelingen
  • Beoordelen of de inzet van KlasseContact zinvol is, de plaatsing ervan op school begeleiden en de inzet monitoren
  • Advisering aan het samenwerkingsverband en de school over voortzetting van de extra onderwijskundige begeleiding voor de zieke leerling gedurende een langere periode en het aanvragen van het zorgarrangement
  • Coördineren van didactische ondersteuning van de zieke leerling, als die fysiek niet naar school kan.

Meer informatie

Meer informatie over Onderwijsondersteuning voor Zieke Leerlingen vind je hier.

*De naam Yael is gefingeerd.

 

Wacht niet met OZL bij een chronisch zieke kleuter